هر علم و تخصصی دارای اصطلاحاتی تخصصی هستند که در صورت آشنا نبودن با آنها، در مواقعی که درگیری و گرفتاری های حقوقی دارید، سردرگم می شوید؛ و یا مطالب حقوقی را نمی توانید درک کنید. بسیاری از این اصطلاحات فقهی-عربی هستند و معمولاً در زبان روزمره استفاده نمی شوند. در ادامه به معنای اصطلاحات پرکاربرد حقوقی خواهیم پرداخت، با آموزشگاه آزاد خدمات حقوقی وفاگستر همراه باشید.

اصطلاحات پرکاربرد حقوقی

آیین دادرسی: مجموع‌ مقررات‌ مربوط به سازمان قضایی‌ و صلاحیت‌ ذاتی‌ و نسبی دادگاه ها‌ و تشریفاتی‌ که‌ باید از سوی‌ اصحاب‌ دعوی‌ در مقام‌ مراجعه‌ به‌ دادگاه‌ها، و از سوی قضات‌ و مأموران‌ وابسته‌ به‌ تشکیلات‌ قضایی‌ به‌ هنگام‌ طرح‌ دعوی‌ تا ختم‌ آن‌ و اجرای حکم‌ مرعی‌ گردد.

ابراء: اصطلاحی فقهی و حقوقی، به معنای اسقاط حق ثابت بر ذمّه ديگری و ساقط کردن حقّی که انسان بر ذمّه ديگری دارد و قلمرو آن محدودتر از اسقاط است و از آن در باب‌های تجارت، حواله، ضمان، رهن، صلح، اجاره، کفالت، وصیت و نکاح سخن رفته است.

اتلاف کیفری: اتلاف کیفری از اصطلاحات حقوق جزا و به معنای تجاوز عمدی به مال غیر به صورت تخریب، سوزاندن و تباه‌ کردن است. صورتی کیفری خواهد بود و مستلزم مجازات که قصد مجرمانه در کار بوده و با علم به موضوع و تعلق مال به دیگری، از روی عمد، مال دیگری را تلف کند. اتلاف کیفری با واژه تخریب و تحریق در تعدادی از مواد قانونی آمده است. آموزش مهارت و فنون حقوقی

اجتماع اسباب: اجتماع اسباب از مباحث مهم در حقوق جزا و فقه است. در حدوث خسارت عوامل متعددی به صورت مباشر یا سبب نقش دارند. در مواردی که سبب خاصی در وقوع یک حادثه نقش موثری داشته باشد، همان سبب ضامن خواهد بود و اگر اسباب متعدد به ‌طور مساوی و در عرض هم اثر کنند، حالت اشتراک در تسبیب مطرح می‌شود و در ضمان مشترک خواهند بود. اما اگر اسباب، متعدد و در طول هم اثر کنند، اجتماع اسباب مطرح می‌شود.”اصطلاحات پرکاربرد حقوقی”

اجرای حدود: اجرای حدود از اصطلاحات حقوق جزا بوده و حد به مجازاتی گفته می‌شود که نوع، میزان و کیفیت آن در شرع تعیین شده است.

استیضاح: استیضاح به معنای توضیح خواستن گروهی از نمایندگان مجلس از یکی از وزیران یا رئیس دولت است.

اصل برائت کیفری: اصل برائت کیفری به معنای مجرم نبودن اشخاص تا زمان اثبات خلاف آن است. این اصل در مراحل تحقیقات مقدماتی پلیس و نیروی انتظامی، تعقیب و کشف جرم در دادسرا، دادرسی، صدور حکم، جاری است.

اعاده حیثیت: اعاده حیثیت یا ادعای شرف از اصطلاحات علم حقوق بوده و به این معناست که هرکس به هرنحو امور غیر واقع را به دیگری نسبت دهد، به شکلی که این کار باعث پایمال شدن حقوق وی (اعم از مادی یا معنوی) بشود، به موجب قانون برای وی حقی در جهت اعاده حقوق ازدست رفته ایجاد شده تا به واسطه آن بتواند آثار جرم‌ انگاری یا احتمالا محکومیت بلاوجه خود را زایل کند.

افساد فی الارض: افساد فی الارض به معنای اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی یا اشاعه فساد در حد وسیع است.

انحصار وراثت: انحصار وراثت، به معنای تعیین تکلیف میراث هرکس پس از فوت است. رسیدگی به این امر از سوی مرجع قانونی و با رعایت تشریفات مقرر در قانون را «انحصار وراثت» و رای صادر شده را «تصدیق یا گواهی انحصار وراثت» می‌نامند.

ترک انفاق: ترک انفاق به معنای نپرداختن مخارج افراد واجب النفقه است. نفقه عبارت است از مسکن، البسه، غذا و اثاث خانه که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد.

ترک فعل: ترک فعل به معنای جرمی است که بر اساس آن فرد از انجام وظیفه قانونی خود، خودداری کند.

تصرف عدوانی: تصرف عدوانی یا ید عدوانی یا تصرف من غیر حق، به این معنا است که شخصی بدون رضایت شخص اول، اموال او را متصرف شده و بهره ‌برداری کند.”اصطلاحات پرکاربرد حقوقی”

تغلیظ دیه: تغلیظ دیه به معنای افزوده شدن یک سوم به میزان دیه است. تغلیظ دیه تنها برای جرم قتل صورت می‌گیرد و برای جراحات نیست. جراحات هرگز تغلیظ دیه در نظر گرفته نمی‌شود؛ همچنین پرداخت دیه منوط بر این است که صدمه وارده و فوت، هر دو در یکی از ماه های حرام و یا در مکه معظمه حرم واقع شده باشند.

جرایم ثبتی: جرایم ثبتی به معنای فعل یا ترک فعلی مجرمانه است که در جریان عملیات ثبتی و یا پس از آن، با نقض قوانین و مقررات راجع به ثبت اسناد و املاک ارتکاب یابد. مشاوره ثبتی آنلاین و غیر حضوری | مشاوره از راه دور ثبتی

جرایم سایبری: جرایم سایبری از مباحث مطرح شده در حقوق جزا بوده و به جرایمی گفته می‌شود؛ که در محیطی غیرفیزیکی علیه فناوری اطلاعات با حالات شبیه‌ سازی و مجازی‌ سازی ارتکاب می ‌یابد.

جعل و تزویر: جعل و تزویر از اصطلاحات حقوق جزا بوده و به معنای ساختن هر چیز مثل سند، نوشته، مهر به یکی از طرق پیش‌بینی شده در قانون که برخلاف حقیقت و به ضرر دیگری باشد.مجازات تعزیری و صدور حکم تعزیری

حکم دادگاه: حکم دادگاه به معنای رای دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به طور جزیی یا کلی است.

خسارات دادرسی: خسارات دادرسی به معنای هزینه‌ هایی است که خواهان یا خوانده برای اقامه دعوا یا دفاع از آن مجبور به پرداخت آن هستند و بدون پرداخت آن، رسیدگی به دعوا امکانپذیر نخواهد بود.

مجازات بدنی: به هرگونه آسیب یا ضربه فیزیکی (جسمانی) بر شخصی به جهت اعمال ضمانت اجرای یک سوء رفتار جنایی یا غیر جنایی، مجازات بدنی گفته می‌شود.

مبانی خسارت توافقی: مبانی خسارت توافقی به معنای مبنای مشروعیت توافق بر پرداخت خسارت است. فروش کتاب آموزش کار در دفاتر اسناد رسمی

مرور زمان کیفری: مرور زمان کیفری به معنای مدتی است که پس از انقضای آن، اعلام شکایت، تعقیب و تحقیق و رسیدگی به دعوای عمومی، صدور حکم و سرانجام مجازات امکان ‌پذیر نیست.

منازعه: منازعه به معنای جرمی است که تحقق آن منوط به درگیری و زد و خورد بوده و در گرو ارتکاب دیگر جرایم علیه تمامیت جسمانی است و از این حیث باید آن را جرمی وابسته لحاظ کرد.

وکالت در ازدواج: وکالت در ازدواج، به معنای عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام ازدواج نایب وکیل خود می کند.نکات مهم در تنظیم وکالت طلاق

ولایت: ولایت، به معنای قدرت و اختیاری است که به موجب قانون به یک شخص ذی ‌صلاح، به منظور اداره اموال و مواظبت شخص محجور داده می‌شود.

اسماعیل وفایی سردفتر و مدیر آموزشگاه حقوقی وفاگستر.

سوالات متداول