مالیات بر ارث چیست؟

در تمام کشورها و در نظام اقتصادی آنها یکی از مهمترین منابع درآمد دولت از دریافت مالیات ها میباشد که البته در کشورهای مختلف با توجه به شرایط اقتصادی و قوانین موجود متفاوت می باشد.یکی از نوع مالیات ها که البته مبلغ قابل توجهی را نصیب بودجه دولت می نماید مالیات بر ارث میباشد.
نحوه محاسبه مالیات بر ارث چگونه است؟
مالیات بر ارث به مالیاتی گفته می‌شود که به دارایی ها و ماترک از یک فرد فوت‌شده تعلق می‌گیرد. مالیات ارث دو نوع است:

1. یک نوع از مالیات بر ارث از وراث و هنگام انتقال ماترک متوفی دریافت می‌شود.
2. نوع دیگر مالیات بر ارث به‌طور مستقیم از تمامی اموال  باقی‌مانده از فرد فوت‌شده اخذ می‌شودبه عبارت دیگر،این نوع مالیات بر آن چه دارنده قبلاً به دست آورده و انباشته است، یا به او به ارث می‌رسد، تعلق می‌گیرد. مالیات بر ارث(دارایی) عموماً به عنوان مکانیزمی برای تعدیل ثروت به کار گرفته می‌شود و بیشتر در جوامعی کاربرد دارد، که اختلاف فاحشی در دارایی و ثروت افراد آن جامعه وجود داشته باشد، یا فقط در مواردی خاص که به وسیله مالیات بر درآمد نتوان از آن منابع مالیات گرفت، اعمال می‌شود.تنظیم اسناد ورثه ای همراه فیلم آموزشی

قوانین حاکم بر مالیات بر ارث

طبق قانون، هرگاه در نتیجه فوت شخصی، مالی از متوفی به ورثه برسد، وراث یا نماینده قانونی آنها موظفند ظرف مدت 6 ماه از تاریخ فوت متوفی، به سازمان امور مالیاتی محل سكونت مرحوم یا مرحومه مراجعه و با ارائه اسناد مربوطه، صورت اموال و بدهی های وی را در اظهارنامه مخصوص مالیات بر ارث گزارش نمایند.عمال قانون مالیات بر ارث در ایران به سال‌های بسیار دور برمی‌گردد که البته در سال 1394 با تغییرات زیادی مواجه شد.
طبق ماده 21 قانون مالیاتهای مستقیم (مصوب سال1394 ):
اموالی که جزء ماترک متوفی باشد و طبق قوانین یا احکام خاص، مالکیت آنها سلب و یا به صورت بلاعوض در اختیار اشخاص موضوع ماده (۲) این قانون قرار گیرد، با تأیید اشخاص مزبور از شمول مالیات بر ارث خارج و در صورتی که بابت سلب مالکیت عوضی داده شود، ارزش آن عوض یا اموال سلب مالکیت شده هر کدام کمتر باشد، جزء اموال مشمول مالیات بر ارث موضوع ردیف‌های مربوط در ماده (۱۷) این قانون محسوب و مشمول مالیات خواهد بود.آموزش مهارت و فنون حقوقی

به موجب بند 3 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات­های مستقیم، مصوب 31/4/1394، ماده (21) اصلاح شد:
اموالی که جزء ماترک متوفی باشد و تا یک سال پس از قطعیت مالیات و غیرقابل رسیدگی بودن پرونده امر در مراجع مالیاتی طبق قوانین یا ‌احکام خاص مالکیت آنها سلب و یا به موجب گواهی سازمان ذی‌ربط بلاعوض در اختیار وزارتخانه‌ها، موسسه‌های دولتی، شهرداری‌ها، نهادهای‌ انقلاب اسلامی یا شرکت‌هایی که صددرصد (100%) سهام آنها متعلق به دولت باشد قرار گیرد، از شمول مالیات بر ارث خارج و در صورتی که بابت ‌سلب مالکیت عوضی داده شود ارزش آن عوض یا اموال سلب مالکیت شده هر کدام کمتر است جزء اموال مشمول مالیات بر ارث محسوب و در هر‌حال چنانچه مالیاتی اضافه پرداخت شده باشد مسترد خواهد شد. حکم این ماده در مواردی که وراث تمام یا قسمتی از اموال را که جزء ماترک باشد به‌طور رایگان به یکی از اشخاص مذکور در ماده (2) این قانون واگذار کنند نیز جاری است.”گواهی انحصار وراثت چیست؟

نحوه محاسبه مالیات بر ارث

نرخ مالیات بر ارث به عوامل مختلفی از قبیل نوع دارایی های متوفی ، تاریخ فوت و نسبت وراث با متوفی بستگی دارد. به طور کلی وراث به سه دسته تقسیم می شوند :

• وراث طبقه اول که عبارت اند از : پدر،مادر،زن،شوهر،اولاد و اولاد اولادوراث
• طبقه دوم که عبارت اند از : اجداد،برادر،خواهر و اولاد آن ها
• وراث طبقه سوم که عبارت اند از : عمو،عمه،دایی،خاله و اولاد آن ها

((نرخ مالیات بر ارث برای وراث طبقه دوم دو برابر وراث طبقه اول، و برای وراث طبقه سوم چهار برابر وراث طبقه اول می باشد)). وارثان طبقه اول و دوم نسبت به اموال شهدای انقلاب اسلامی مشمول مالیات بر ارث نخواهند بود. همچنین نرخ مالیات بر ارث در سال 95 تعدیل شد و به همین علت اگر تاریخ فوت متوفی در سال 94 به ماقبل باشد مطابق قانون قدیم و چنانچه در سال 95 به مابعد باشد مطابق قانون جدید محاسبه می شود.

مالیاتهای متعلقه به ماترک متوفی

موارد معاف از مالیات کدامند؟

به موجب قانون مالیات های مستقیم، قسمتی از دارایی متوفی شامل معافیت مالیاتی است و نیازی به پرداخت مالیات ندارد.برخی از موارد مشمول معافیت مالیات بر ارث عبارت اند از:

1. اثاث منزل محل  سکونت متوفی
2. دارایی شهیدان انقلاب در صورتی که دارای وراث طبقه اول و دوم باشد
3. مبالغ مرخصی استحقاقی که مورد استفاده قرار نگرفته باشد
4. وجوه مرتبط با ضرر و زیان اخراجانواع بیمه ها و هم چنین پرداختی ها توسط کارفرما یا بیمه مانند بیمه زندگی و عمردیه و جبران زیان فوتمبالغ بازنشستگی
5. وظیفه و امتیازات پایان خدمت بازخرید
6. خدمتبخشی از اموال متوفی که طبق قانون سلب مالکیت شده و یا مالکیت آن بلاعوض در اختیار شخص دیگری قرار گرفته باشد
7. اموال مورد وقفحبس و نذر برای سازمان، نهاد ها و دستگاه های دولتی

در صورت تایید موسسات مذکور از پرداخت مالیات معاف هستند.

موارد مشمول مالیات کدامند؟

اموال فرد درگذشته طبق ماده ۱۷ قانون پس از فوت شخص، به شرح زیر شامل پرداخت مالیات می شود:

• اوراق با ارزشی مانند اوراق ارائه شده به وسیله سازمان های دولتی برای مشارکت در طرح های اقتصادی به جز موارد یاد شده در ماده ۱۷، هم چنین پس اندازهای بانکی، سود سهام و سهم الشرکهوسایل نقلیه موتوری، زمینی، هوایی و دریایی
• املاک و حق واگذاری آنها
• دارایی فرد متوفی ایرانی در خارج از کشور پس از کسر وجه بابت مالیات بر ارث به دولتی که اموال در آن واقع است.
• حق الامتیاز، حقوق مالی و دیگر اموال

البته هر کدام از موارد بالا دارای هزینه مالیاتی متفاوت و شرایط منحصر به خود می باشد.دوره های آموزش دفتر اسناد رسمی ویژه بازار کار

سوالات متداول