اموال موقوفه(وقفی)
تعریف وقف :
مطابق ماده ۵۵ قانون مدنی چنین آمده: «عین مال، حبس و منافع آن تسبیل شود» و به بیان ساده‌تر، اصل یک مال یا منافع حاصل از آن را که شخصی برای خدمات عمومی یا اختصاصی در جهت خیر و رضای الهی هدیه می‌کند، وقف می‌گویند. ” تنظیم اسناد اموال موقوفه “
بدین‌وسیله مانع از انتقال آن به دیگری می‌شود و هرگونه معامله‌ای نسبت به آن مال مورد وقف را غیرممکن می‌سازد.در تحقق وقف نیت به تنهایی کافی نیست، بلکه انشای وقف (انجام دادن آن) نیز لازم است با لفظ و صیغه خاصی یا هر فعل یا هر عملی که بر عمل وقف دلالت کند.
مفهوم وقف در لغت به اقامت کردن، منع کردن، حبس کردن و … تعلق می گیرد، اما در اصطلاح از لغت وقف به منظور رساندن مفهوم حبس دائم مال استفاده می شود. این بدان معنی است که مالک منافع حاصله از مال یا اموال خود را برای مدت مشخص یا به طور دائم به شخص یا اشخاص مشخصی واگذار می کند. از آنجا که تاریخ نشان داده است بسیاری از اعمال موقوفه پس از فوت مالک به تملک حاکمان زمان یا صاحبین مال و قدرت درآمده اند، قانون اوقاف در سال ۱۳۶۳ به منظور سازماندهی به وضعیت اراضی و املاک موقوفه تصویب شد. اصلاحیه قانون اوقاف در اسفندماه ۱۳۷۱ به تصویب مجلس رسید.
انواع وقف:
- وقف عام
- وقف خاص
در وقف عام استفاده‌کنندگان از آن مال موقوفه، شخص یا گروه خاصی نیستند بلکه وقف برای مصلحت عموم، مانند مدارس، بیمارستان‌ها یا مردم یک شهر است.در وقف خاص استفاده‌کنندگان از موقوفه، اشخاص، اقشار یا گروه خاصی‌‌اند؛ همانند وقف مالی که برای استادان یا دانشجویان یک دانشگاه خاص یا دانش‌آموزان یک مدرسه مشخص است.کتاب آموزش تخصصی و کاربردی کار در دفاتر اسناد رسمی
تنظیم اسناد وقفی
الف)اهمیت سند موقوفه در قانون و شرع
رهنمون های مبین دین اسلام، همواره تأکید فراوانی بر وقف مال و واگذاری منفعت مال داشته است. از آنجایی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ارزش های دینی در کشور ما جان دوباره یافت، در نتیجه وقف و اوقاف به یکی از مهمترین اصول جامعه اسلامی تبدیل شده است.
لذا به کارگیری صحیح قانون اوقاف و انجام دقیق ضوابط مربوط به وقف، نه تنها به آبادسازی موقوفات کشور عزیزمان ایران کمک می نماید، بلکه رضایت عمومی جامعه را نیز در پی دارد. زیرا با ساماندهی موقوفات با توسل به مواد دقیق قانون اوقاف، اذهان عمومی حول توزیع عادلانه ثروت و منابع ملی در کشور شکل می گیرد.
آثار حقوقی قوانین مرتبط با زمین مصوبه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بر زمین های موقوفی نیز مشهود است. بسیاری از این زمین ها با عنوان زمین های موات طبق قوانین یاد شده تبدیل به املاک مسکونی و … و به فروش رسیده اند.تنظیم اسناد اموال موقوفه
با توجه به قانون ثبت (سندی که مطابق قوانین به ثبت برسد رسمیت دارد و هیچکس نمی‌تواند نسبت به آن ادعایی داشته باشد مگر اینکه ادعای جعل آن مطرح شود) به همین جهت اگر سند به ویژه سند وقف به صورت رسمی تنظیم شود بهترین آثار را از جهت بقاء موقوفه در بر خواهد داشت. آموزش مهارت و فنون حقوقی
وقف به نفع خود باطل است شما نمی‌توانید مالی را به نفع خودتان وقف کنید و به صراحت قانون وقف مال به نفع خود فرد باطل می‌شود البته در مواردی فرد مال خود را بعد از مرگ اهدا می‌کند که دیگر وقف نامیده نمی‌شود و موضوع دیگری به نام “قبض مال” است.
بحث “قبض مال” به تصرف وقف دادن است به طور مثال من نمی‌توانم بگویم که ملک یا مالی را وقف امر خیر می‌کنم،تنظیم اسناد اموال موقوفه اما در فلان تاریخ (بعد از مرگ) این ملک یا مال را به تصرف متولی یا به مسئول اداره موقوفه می‌دهم. به عبارتی در امر “قبض مال” تحویل دادن مال موقوفه را به بعد از مرگ یا… موکول می‌کنیم، اما نمی‌توانیم این گونه اطلاق کنیم که فرد ملک یا مال را اکنون به نفع خود وقف کرده است.
مراحل تنظیم اسناد موقوفه بهمراه فیلمهای آموزشی ویدیو های جامع آموزشی سردفتری و کتاب کار در دفترخانه کتاب آموزش تخصصی و کاربردی کار در دفاتر اسناد رسمی توسط اسماعیل وفایی سردفتر و مدیر اموزشگاه وفاگستر عرضه گردیده است که همکاران و علاقه مندان میتوانند از آنها استفاده نمایند.
فیلم های زیر را ببینید
نحوه تنظیم اسناد موقوفه همراه با فیلم آموزشی
سوالات متداول
واقف باید مالک عین موقوفه باشد.مطابق ماده ۵٧ قانون مدنی واقف باید مالک مالی باشد که وقف می کند و به علاوه دارای اهلیتی باشد که در معاملات معتبر است. البته برابر ماده ۶۴ قانون مدنی مالی را که منافع آن موقتاً متعلق به دیگری است می توان وقف نمود و همچنین ملکی که در آن حق ارتفاق موجود است جایز است، بدون اینکه به حق مزبور خللی وارد آید. البته بدیهی است که اگر حقی که برای دیگری در مال وقف وجود دارد مانع از تصرف مالک در آن باشد، وقف نافذ نیست مانند زمانی که مالی در رهن دیگری است.
اگر واقف زمين ها را براي استفاده گروه خاصي مثل فقرا و مساكين يا دانش‌آموزان و غیره وقف کرده باشد، مي شود در اين زمينها خانه هاي استيجاري ساخت و اجاره داد و سود حاصل از آن را در موارد معين شده طبق نظر و نيت واقف خرج كرد.اما اگر واقف زمين را وقف خاص يك فعاليت (مثل ساخت مساجد، ساخت مدرسه و ساخت آسایشگاه سالمندان و غیره) كرده است، نمي شود در آن زمين خانه استيجاري ساخت و بايد طبق نظر و نيت، مسجد يا مدرسه و یا آسایشگاه سالمندان بسازند.
براى ثبوت وقفیت، وجود وقفنامه شرط نیست بلکه اعتراف ذوالید که وقف در تصرّف آنان است یا اعتراف ورثه‌ى ذوالید بعد از فوت او، به وقف بودن آن ملک کافى است و همچنین احراز سابقه رفتار با آن ملک به عنوان وقف یا شهادت دو مرد عادل بر وقف بودن آن و یا شهرت وقفیت آن ملک بین مردم به خصوص افراد مسن و کهنسال به گونه اى که مفید علم یا اطمینان باشد هم وقف بودن را ثابت می کند.در نتیجه با وجود یکى از این دلائل وقفیت، حکم به وقف بودن می شود و در غیر این صورت وقف محقق نیست.
وقف مشارکتی وقفی است که برای موضوعی مشترک و با مشارکت چند واقف انجام می گیرد.به عبارتی دیگر واقفان، با هر تعداد و با هر مقدار سرمایه میتوانند در وقف مذکور مشارکت کنند.
چنانچه قرآن براى محل خاصى وقف شده باشد، جايز نيست در جاى ديگر مورد استفاده قرار گيرد.
وقف در صورتی درست است که واقف، مالک مالی که می خواهد وقف کند باشد. در نتیجه وقف اموالی که به زور و فریب و ناحق از دیگران گرفته شده باشد و حرام باشد، باطل است و وقف کننده ضامن آن اموال است و حق الناس بر عهده ی او می باشد. به عبارت دیگر با این وقف، حق الناس از گردنش ساقط نمی شود.
زمين وقفی قابل خريد و فروش نيست اما خريد ساختمان آن كه مربوط به اشخاصی است با اجازه متولی موقوفه و اجاره زمين مربوطه بلامانع بوده و از لحاظ شرعی اشکالی ندارد.
پاسخگویی به متقاضیان مشاوره و دوره های آموزش در واتس آپ
تهران – خیابان پیروزی – میدان 13 آبان – خ افراسیابی – نرسیده به تقاطع ائمه اطهار – پلاک 174 – طبقه 2- واحد 4
تلفن : 33182790 – 021 تلفن همراه : ۰۹۰۳۷۹۰۰۸۷۸
2 پاسخ
خیلی عالی ازتوضیحات کامل
سلام.ممنون از لطف و توجه شما