بخشش مهریه وانواع آن

یکی از مسائل حقوقی که از روابط اجتماعی و خانوادگی نشات گرفته است و در حال حاضر دغدغه ای برای افراد بسیاری شده است ؛ بخشش مهریه می باشد.
اینکه بذل مهریه و رهایی زوج از پرداخت آن به چه شکل صورت پذیرد تا در آینده با مشکلی در محاکم مواجه نشوند به مسئله ی مهمی تبدیل گردیده است.

در این مقاله به روش های بخشش مهریه و رایج ترین آنها به همراه فیلم آموزشی می پردازیم.

الف ) اقرارنامه بذل مهریه

یکی از شایع ترین اسناد تنظیمی در جهت بخشش مهریه تنظیم سند اقرارنامه بذل مهریه می باشد که به اعتقاد بسیاری همان هبه محسوب می شود و تحت شرایط خاصی قابل رجوع است.
لکن باید این مسئله را در نظر بگیریم که زوجه با رضایت خود در دفترخانه حاضر گردیده و اقدام به بذل و بخشش مهریه خود نموده است و لکن نمی تواند این مسئله را انکار نماید. تنظیماین اسناد در دفترخانه طی پروسه مشخصی انجام می پذیرد که با اخذ استعلام از دفترخانه ازدواج و تنظیم سند با حضور اقوام نزدیکزوجه (بعنوان معرف با تشخیص سردفتر ) انجام می پذیرد.

اما چنانچه بخشش مهریه خواه تمام مبلغ آن و خواه بخشی از آن در ازای طلاق خلع باشد زوجه در ایام عده این حق را دارد که در ایام عده به آنچه که بخشیده رجوع نماید به طور مثال در طلاق توافقی اگر زوجه تمام مهریه خود را در قبال طلاق ببخشد در ایام عده می تواند به تمام مهریه خود رجوع کند و برای این کار باید به دفترخانه ای که صیغه طلاق در آن جاری شده مراجعه کند و ضمن درخواستی رجوع به ما بذل نماید . این رجوع در صورتی از طرف دفترخانه مورد پذیرش واقع می شود که زن عده داشته باشد و باکره یا یائسه نباشد .

ب ) ابراء مهریه

یکی دیگر از اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی در جهت بخشش مهریه انجام می پذیرد تنظیم سند ابراء می باشد که برخلاف اقرارنامه بذل مهریه در هیچ حالت قابل رجوع از طرف زوجه نیست . زیرا با به کار بردن کلمه ابرائ در سند زوج بطور کامل از پرداخت مهریه ( دین ) بری می شود.

مطابق ماده 289 قانون مدنی : (( ابراء عبارت از این است که داین از حق خود به اختیار صرف نظر کند )).هنگامی است که زوجه در خصوص مهریه ، مافی الذمه زوج را ابراء کند در این حالت برائت مرد را اعلام می کند و اظهار می دارد که از نظر من مرد دیگر تکلیفی نسبت به پرداخت مهریه ندارد و بری الذمه است در این فرض تکلیف مرد در ادای مهریه به طور کلی ساقط است .

ج ) اقرارنامه دریافت مهریه

شاید در ابتدای امر این سند با سند اقرارنامه بذل مهریه مشابه بنظر برسند . لکن باید به این نکته توجه نماییم که در اقرارنامه بذل مهریه نوعی هبه صورت می پذیرفت و امکان رجوع تحت شرایط خاص وجود داشت لکن اگر زن سندی امضاء نماید  مبنی بر اخذ و دریافت مهریه و اقرار به این نماید که تمام یا قسمتی مهریه را دریافت نموده است دچار مشکل می شود چرا که انکار بعد از اقرار مسموع نیست به طور مثال زنی به همراه همسرش به دفترخانه مراجعه می کنند و زن طی اقرار نامه ای ذکر می کند که مهریه تماما به او پرداخت شده در صورتی که چنین نیست در این حالت اگر زن ادعای نگرفتن مهریه را مطرح کند ادعای وی پذیرفته نمی شود مگر آنکه با دلایل محکمه پسند و سند و مدرک معتبر بتواند در دادگاه اثبات کند که اقرارش مبنی بر اشتباه و غلط بوده است .

4) صلح معوض

یکی از موارد دیگر که راهکاری برای بخشش مهریه محسوب می شود تنظیم سند صلح مهریه در قبال دریافت معوضی می باشد لکن سند مالی محسوب می شود . شاید به همین خاطر متقاضیان تنظیم اینگونه اسناد کمتر می باشند زیرا با هزینه ای بسیار کمتر میتوانند با تنظیم سند اقرارنامه دریافت مهریه یا ابراء به همان مقصود خود دست پیدا نمایند. زوجه در خصوص سند صلح نیز مثل دو مورد مذکور حق رجوع ندارد.

5) تنظیم اسناد عادی

اما در ساده ترین و بی اعتبارترین حالت ممکن به این شکل است که زوج و زوجه بین خود نوشته ای عادی بنویسند مبنی بر کاهش ، افزایش یا بذل مهریه.
معمولا دادگاه ها به اینگونه اسناد ترتیب اثر نمی دهند با این توضیح که این گونه اسناد از نظر شورای نگهبان غیر شرعی و مردود شناخته شده است.

در ادامه این مقاله برای  توضیحات کامل تر ویدیو ذیل که توسط اسماعیل وفائی سردفتر دفترخانه1152 تهران  ارائه گردیده است.

فیلم زیر را ببینید

                             فیلم آموزشی روش های بخشش مهریه                                                                                         

سوالات متداول