ایادی متعاقبه و آثار حقوقی آن چیست؟ ایادی متعاقبه به معنای تصاحب دو یا بیش از دو نفر به صورت مردف و متوالی در مال شخصی دیگر است.
در ایادی متعاقبه تصاحب دو تا چند نفر در مال شخصی دیگر بدون کسب اذنِ مالک است.
ایادی متعاقبه ولو غاصبانه باشد یا غیر غاصبانهغصب تفوق بر حق دیگری به صورت تظلم آشکار است.
شخصی که مال شخصی دیگر را با ظلم و ستم و به زور تصاحب(غصب) نماید غاصب بوده و شخصی که مالش توسط شخصی دیگر غصب شده است مغصوب منه و مالی که در این میان غصب شده را مغصوبه می نامند.آموزش مهارت و فنون حقوقی
شخصی که مال دیگری را غصب نماید، سپس شخصی دیگر آن مال را از شخص اول غصب کند و در این میان شخص ثالثی مال را از شخص دوم غصب نماید و به همین ترتیب ادامه یابد و یا غاصب اول مال غصب شده را به غاصب دوم انتقال دهد سپس غاصب دوم مال غصب شده را به غاصب ثالث انتقال دهد و به همین ترتیب ادامه یابد، نهایتاً میتوان چنین گفت که تمامی اشخاص در موارد فوق مرتکب ایادی متعاقبه شده اند.

نکته ای که باید بدان در ضمن مقاله ایادی متعاقبه و آثار حقوقی آن، اشاره نمود این است که در فرآیند ایادی متعاقب و (غصب از سوی غاصب) دو نفر و یا بیش از دو نفر حضور دارند.

مسئولیت غاصبین در ارتباط با اصل مال :

در صورتی که عین مال وجود داشته باشد غاصب که مال در اختیار اوست ملزم به بازگرداندن مال به صاحب مال است (در درجه نخست). غاصب نمیتواند از رد مال به مالک مال امتناع ورزد.

در صورت اتلاف مال از سوی غاصبین:

در صورتی که اصل مال تلف شود، مالک میتواند عین مال خود و یا قیمت مال خود را به صورت مساوی از تمامی غاصبین و یا تمامی آن را از یک غاصب مسترد نماید، ولیکن اصل بر ضمان از سوی غاصبی است که مال در نزد وی اتلاف گردیده است.

منافع حاصل از مال در طول غصب:

یکی از مسائلی جزوه سئوالات متداول است که ما باید در ضمن مقاله ایادی متعاقبه و آثار حقوقی آن بدان اشاره کنیم آن است که هر یک از غاصبین بنا بر مدت زمان غصب نسبت به مال مغصوبه و منافع حاصل از آن و همچنین بعد از آن مسئول میباشند. حال چنانچه از منافع حاصل از مال مغصوبه استفاده کرده باشند یا خیر. مالک مال مغصوبه این اختیار را دارد که یکی از غاصبین را از منافع حاصل از مال برکنار کند، ولیکن در چنین شرایطی مالک به جهت استرداد منافع مال حق ارجاع به سایر غاصبین را نخواهد داشت.آموزش مهارت و فنون حقوقی

خریداری مال مغصوبه توسط مشتری که نسبت به مغصوبه بودن آن جاهل است :

چنانچه که خریدار نسبت به مغصوبه بودن مال مطلع نباشد، میتواند به فروشنده رجوع کرده و خواستار وجه و خسارت وارده به خود گردد.

خریداری مال مغصوبه توسط مشتری که نسبت به مغصوبه بودن آن آگاه است:

در چنین شرایطی مالک مال می تواند در صورت آگاهی خریدار نسبت به مال مغصوبه به وی مراجعه نموده و خواستار عین مال خود گردد.

طرح دعوا در ارتباط با ایادی متعاقبه

در طرح دعوا نسبت به ایادی متعاقبه و غصب توسط غاصب اختلاف نظر وجود دارد نظر اکثریت فقها بر این است که :
در ایادی متعاقبه و غصب توسط غاصب نیازی بر این نیست که به شخصی که مال مغصوبه در نزد او است مراجعه نماییم بلکه چنانچه به غاصب اول یا فروشنده مال مغصوبه مراجعه نماییم کفایت می نماید. و نظر برخی دیگر از فقها بر این است که
در ایادی متعاقبه و غصب توسط غاصب لازم است علیه تمامی ایادی طرح دعوا نمود، چنانچه که مطابق درک نیست علیه فردی طرح دعوا نمود که مال مغصوبه در نزد دیگری است. بنابراین تمامی ایادی در غصب مال مسئول می باشند.
و در نهایت میتوان چنین بیان نمود که :
مالک مال مغصوبه می تواند، نسبت به تسلیم مال به خود دادخواستی را علیه فروشنده مال نیز طرح نموده و خواستار تحویل مال خود گردد.
و با توجه به قانون، مالک می تواند رد مال خود را از غصب کننده اولی یا هر یک از غاصب های بعدی خواستار گردد. لذا این امر مسئولیتی می باشد که هیچ یک از غاصبان نمیتوانند نسبت بدان سر باز زنند. / اسماعیل وفایی سردفتر و مدیر آموزشگاه حقوقی وفاگسترکتاب آموزش تخصصی و کاربردی کار در دفاتر اسناد رسمی

سوالات متداول