اخذ به شفعه چیست ؟
چه زمان حصه دار و سهام دار می تواند از حق اخذ به شفعه استفاده نماید؟ آیا سهم شرکاء به هنگام اعمال حق اخذ به شفعه باید به صورت تساوی باشد یا خیر؟
اخذ به شفعه یک عمل حقوقی می باشد که برای انجام آن اراده و خواست یک نفر کافی است. از این جهت شفعه به عبارتی به معنای استملاک قسمت به فروش رسیده ی حصه دار به وسیله ی حصه دار دیگر است. چنین حقی در مال غیر منقول قابل اعمال است. در واقع حق شفعه نوعی حق به دلیل جلوگیری از اضرار به صاحب مال است. می توان چنین بیان نمود که در اموال غیر منقول اگر یکی از سهام داران اقدام به فروش قسمت تحت استملاک خود نماید سهام دار دیگر چنین حقی را دارد که با پرداخت همان وجه قسمت به فروش رسیده به خریدار،آن را از وی مسترد نماید. اخذ در لغت به معنای دریافت، ستاندن، قبض و گرفتن است.
شفعه: یک عملی است که انجام آن به اراده یک نفر بستگی دارد.
در متن مقاله به توضیح بیشتر در ارتباط با اخذ به شفعه خواهیم پرداخت.آموزش مهارت و فنون حقوقی
اخذ به شفعه چیست ؟
چنانچه که گفته شد اخذ به معنای گرفتن است. حق شفعه به منظور انجام، به اراده یک نفر بستگی دارد به معنای باز پس گرفتن قسمت به فروش رسیده یا اموال غیر منقول است. توجه داشته باشید: اموال دارای دو نوع منقول و غیر منقول می باشند. اموال منقول به اموالی اطلاق می شود که قابل جا به جایی از مکانی به مکان دیگر می باشند و این جا به جایی به آن اموال خسارت وارد نمی کند همچون ماشین. در اموال غیر منقول، اموال قابل جا به جایی نمی باشند و حق شفعه تنها در مال غیر منقول قابل نفوذ است. آن هم به دلیل جلوگیری از اضرار به دیگری می باشد. هنگامی که یک مال غیر منقول که قابل افراز (قابل تقسیم) است همانند زمین یا خانه، ویلا، مغازه، باغ و غیره دارای 2 نفر شریک به صورت مشترک باشد و هر دوی آن شرکاء در مال دارای سهم باشند ممکن است یکی از آن دو شریک در مال غیر منقول قصد فروش سهم خود را به دلایلی داشته باشد. هنگامی که آن فرد بدون اطلاع شریک دیگر اقدام به فروش سهم خود نماید و سهم خود را به شخص سومی بفروشد، شریک او که نسبت به آن مطلع نمی باشد می تواند همان پول را که به شخص سوم پرداخت شده است به او بپردازد و سهم فروخته شده را مطالبه نماید. پس توجه داشته باشید هنگامی که اقدام به خرید یک ملک شریک دار می کنید، شریک می تواند اخذ به شفعه نماید.نحوه افراز و تفکیک املاک مشاعی به همراه فیلم آموزشی
حق شفعه در چه اموالی ایجاد می شود :
چنانچه که در مقاله اخذ به شفعه چیست ؟ بدان اشاره شد حق شفعه در ارتباط با اموال غیر منقول ایجاد می شود همچون زمین. البته توجه داشته باشید که ساختمان، مغازه، ویلا و غیره در یک نگاه کلی بنا که به واسطه ی انسان به وجود می آید یک مال غیر منقول است. زمانی که یک زمین دارای دو سهامدار است و یک بنا در آن می باشد یکی از سهامداران نمی تواند بنا را همراه با زمین به فروش رساند.
سوال:
آیا هنگامی که یک زمین بین دو نفر مشترک باشد و یکی از آنها قسمتی از سهم خود را توسط عقد بیع به فرد دیگری انتقال دهد و قسمت دیگر از سهم را در اختیار خود نگاه دارد در این حالت برای حصه دار دیگر حق اخذ به شفعه به وجود خواهد آمد یا خیر؟
بله در چنین حالتی برای حصه دار دیگر حق اخذ به شفعه ایجاد میشود زیرا چنانچه که اشاره کردیم مال مشاع باید دارای دو نفر شریک باشد. همانطور که در مقاله (اخذ به شفعه چیست ؟) ذکر شد در مثال فوق یکی از شرکاء اقدام به فروش تنها بخشی از سهم خود کرده است و قسمتی دیگر را برای خود نگاه داشته است. ولیکن در این حالت هم شریک دیگر می تواند از حق شفعه خود نسبت به آن قسمت فروخته شده به شخص سوم بهره مند شود.کتاب آموزش تخصصی و کاربردی کار در دفاتر اسناد رسمی
3نکته مهم و پایانی
- حق اخذ به شفعه حقی است که در اموال غیر منقول قابل نفوذ می باشد. قانون گذار چنین حقی را به دلیل جلوگیری به جهت اضرار به سهام دار برای او اعمال کرده است.
- هنگامی که یکی از سهام داران بدون اطلاع حصه دار دیگر اقدام به فروش سهم خود نماید، وی می تواند از حق اخذ به شفعه بهره مند شده و با پرداخت معادل وجه پرداخت شده به شخص سوم آن قسمت از زمین ، بنا و غیره را مسترد نماید.
- در یک مال غیر منقول که قابل تقسیم است نیاز نیست که سهم شرکاء به صورت مساوی باشد پس سهم شرکاء می توانند به صورت مساوی باشند یا حصه داری که اقدام به فروش سهم خود کرده است دارای سهم کمتری باشد و یا حصه داری که اقدام به فروش سهم خود کرده است دارای سهم بیشتری باشد.
فیلم آموزشی اخذ به شفعه چیست ؟
سوالات متداول
مکن است یکی از آن دو شریک در مال غیر منقول قصد فروش سهم خود را به دلایلی داشته باشد. هنگامی که آن فرد بدون اطلاع شریک دیگر اقدام به فروش سهم خود نماید و سهم خود را به شخص سومی بفروشد، شریک او که نسبت به آن مطلع نمی باشد می تواند همان پول را که به شخص سوم پرداخت شده است به او بپردازد و سهم فروخته شده را مطالبه نماید
باید در سامانه ثنا ثبت نام کرده و دادخواست اخذ شفعه را به کمک وکیل یا کارشناس حقوقی تنظیم نمایید و در سامانه ثنا یا در مراکز خدمات الکترونیک قوه قضائیه یا دفاتر خدمات قضایی دادخواست اخذ به شفعه را ثبت نمایید.
چنین حقی در مال غیر منقول قابل اعمال است. و در اموال منقول حق شفعه وجود ندارد.
در اموال غیر منقول اگر یکی از سهام داران اقدام به فروش قسمت تحت استملاک خود نماید سهام دار دیگر چنین حقی را دارد که با پرداخت همان وجه قسمت به فروش رسیده به خریدار،آن را از وی مسترد نماید.
در چنین حالتی شما باید به کمک وکیل ملکی، اقدام قضایی و حقوقی علیه خریدار کنید تا ایشان از طرف دادگاه ملزم به استرداد مال غیرمنقول شود.
در یک مال غیر منقول که قابل تقسیم است نیاز نیست که سهم شرکاء به صورت مساوی باشد پس سهم شرکاء می توانند به صورت مساوی باشند یا حصه داری که اقدام به فروش سهم خود کرده است دارای سهم کمتری باشد و یا حصه داری که اقدام به فروش سهم خود کرده است دارای سهم بیشتری باشد.
اموال منقول به اموالی اطلاق می شود که قابل جا به جایی از مکانی به مکان دیگر می باشند و این جا به جایی به آن اموال خسارت وارد نمی کند همچون ماشین.
6 پاسخ
سلام. یه سوالی داشتم حق شفعه پس از فوت به وراث به ارث می رسه؟
سلام. حق شفعه به ارث می رسد و فی مابین وراث قابل تقسیم است.
من یه جایی خوندم که حق به شفعه فوری است این یعنی چی؟
سلام. کاملا درست است. منظور آن است که بلافاصله بعد از منتقل شدن ملک مشاع فردی که حق شفعه دارد می بایست به صورت فوری حق شفعه خود را مطالبه کند به طوری که اگر فورا نسبت به این مسئله اقدام نکند حق شفعه وی از بین خواهد رفت.
من حق شفعه نسبت به یک مال را دارم و الان هم ورشکسته شدم طلبکارن می توانند حق به شفعه من را توقیف کنند؟
سلام. درصورتی که شریک شما حق شفعه خودش را مطالبه کنند طلبکارن نمی توانند سهام شما را توقیف کنند .