ثمنیه اعیانی و قوانین مربوط به آن: به هنگامی که زوج فوت کند زوجه نیز به ترتیب از اموال منقول و اموال غیر منقول متوفی ارث می برد. حال اموال منقول به گونه ای است که زوجه از عین آن ارث می برد ولیکن در اموال غیر منقول زوجه از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد که بدان ثمنیه اعیانی اطلاق می گردد، ارث بری زوجه از اموال منقول و غیر منقول یک هشتم است چنانچه زوج به هنگام فوت دارای فرزند نبوده ارث بری زوجه یک چهارم خواهد بود. ما در این مقاله به بررسی ثمنیه اعیانی و قوانین مربوط به آن خواهیم پرداخت.نحوه محاسبه مالیات بر ارث چگونه است؟
اگر وراث عبارت از پدر، مادر، چند دختر و زوجه باشند
اگر قرار باشد هر وراثی فرض خود را ببرد، باید پدر یک ششم ترکه، مادر یک ششم ترکه، زوجه یک هشتم ترکه و تک دختر یک دوم ترکه را ببرد. در این حالت از ترکه کسر می آید. زیرا جمع فرض همه ی وراث برابر بیست و هفت، بیست و چهارم می شود. یعنی به اندازه ی سه، بیست و چهارم از ترکه بیشتر می شود. در چنین حالتی که جمع فرض از کل ترکه بیشتر می شود، نقص باید بر یک دختر یا چند دختر وارد شود. یعنی سهم چند دختر از دو سوم کمتر می شود.
اگر وراث عبارت از پدر، مادر و زوجه باشند
از آن جا که متوفی فرزند ندارد، مادر فرض اعلای خود یعنی یک سوم ترکه را می برد، زوجه نیز فرض اعلای خود یعنی یک چهارم ترکه را می برد. و از آن جا که متوفی فرزند ندارد، پدر در این حالت قرابت بر است، یعنی، بقیه ی ترکه از آن پدر است.
اگر وراث عبارت از چند دختر و زوجه باشند
چند دختر فرض خود، یعنی دو سوم ترکه را می برند. از آن جا که متوفی فرزند دارد، زوجه نیز فرض ادنای خود یعنی یک هشتم ترکه را می برد. مقداری از ترکه تقسیم نشده باقی می ماند و قرابت بری هم نیست که این مقدار زیاده را به او بدهیم. در این حالت این مقدار زیاده باید به فرض برها رد شود. اما زوجه چیزی از آن نمی برد. زیرا زوج و زوجه غیر از فرض خود چیزی نمی برند. ” ثمنیه اعیانی و قوانین مربوط به آن “
اگر وراث عبارت از چند فرزند پسر یا فرزندان پسر و دختر، پدر و زوجه متوفی باشند:
ابتدا فرض برها فرض خود را می برند. یعنی پدر یک ششم ترکه و زوجه یک هشتم ترکه را می برند.بقیه نیز به قرابت برها یعنی فرزندان پسر یا فرزندان پسر و دختر می رسد که ایشان نیز آن را به نسبت 2 به 1 (هر پسر 2 برابر هر دختر) بین خود تقسیم می کنند.تنظیم اسناد ورثه ای همراه فیلم آموزشی
با توجه به ماده 946 قانون مدنی:
زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد و زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث میبرد در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می باشد.
زوجه از قیمت ابنیه و اشجار ارث می برد و نه از عین آنها و طریقه تقویم آن است که ابنیه و اشجار با فرض استحقاق بقاء در زمین بدون اجرت تقویم گردد.
اگر ورثه از اداء قیمت به زوجه امتناع نمایند چه خواهد شد؟
هر گاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفاء کند.
بنابراین زن این اختیار را دارد که به هنگام عدم اداء دیون از جانب ورثه تمام حق خود را از عین اموال طلب نماید.آموزش مهارت و فنون حقوقی
اگر متوفی (زوج) دارای 2 هکتار زمین بود آیا زوجه از آن ارث می برد یا خیر؟
خیر پیش از اصلاحیه صورت گرفته چنانچه اگر متوفی (زوج) دارای 2 هکتار زمین بود زوجه از آن ارث نمی برد.
اکنون به هنگام فوت زوج با توجه به اصلاحیه صورت گرفته در قانون مدنیچنانچه به هنگامی که زوج فوت نماید زوجه از اموال منقول او به طور کامل از عین مال ارث می برد ولیکن در ارتباط با اموال غیر منقول زوجه از قیمت ابنیه و اشجار ارث می برد نه از قیمت زمین.
برای مثال:
اگر متوفی (زوج) دارای ویلای بوده که له عنوان یک مال غیر منقول است، زوجه از قیمت ویلا ارث میبرد نه از قیمت زمین ویلا و عرصه.
نظر فقه در ارتباط با ارث بری زوجه از اموال غیر منقول
برخی از فقها بر این باورند که زوجه از عین اموال منقول ارث میبرد ولیکن در ارتباط با اموال غیر منقول تنها از قیمت ابنیه و اشجار ارث میبرد (ثمنیه اعیانی). و قانون مدنی ما نیز بر این پایه است.
ولی برخی دیگر از فقها از جمله مقام معظم رهبری بر این باورند که زوجه از عرصه نیز ارث می برد.
ثمنیه اعیانی زوجه طبق قانون قدیم اعمال می گردد یا بر طبق قانون جدید مصوب سال 1389؟
در ثمنیه اعیانی زوجه مقررات زمان فوت متوفی (زوج) نیز اعمال خواهد شد.کتاب آموزش تخصصی و کاربردی کار در دفاتر اسناد رسمی
سوالات متداول
به هنگامی که زوج فوت کند زوجه نیز به ترتیب از اموال منقول و اموال غیر منقول متوفی ارث می برد. حال اموال منقول به گونه ای است که زوجه از عین آن ارث می برد ولیکن در اموال غیر منقول زوجه از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد که بدان ثمنیه اعیانی اطلاق می گردد
بله زوجه از تمام اموال منقول و غیر منقول مرد ارث می برد.
متوفی فرزند ندارد، مادر یک سوم ترکه را می برد، زوجه نیز یک چهارم ترکه را می برد.بقیه ی ترکه از آن پدر است.
هر گاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفاء کند.بنابراین زن این اختیار را دارد که به هنگام عدم اداء دیون از جانب ورثه تمام حق خود را از عین اموال طلب نماید.
در ثمنیه اعیانی زوجه مقررات زمان فوت متوفی (زوج) نیز اعمال خواهد شد.
پاسخگویی به متقاضیان مشاوره و دوره های آموزش در واتس آپ
تهران – خیابان پیروزی – میدان 13 آبان – خ افراسیابی – نرسیده به تقاطع ائمه اطهار – پلاک 174 – طبقه 2- واحد 4
تلفن : 33182790 – 021 تلفن همراه : ۰۹۰۳۷۹۰۰۸۷۸
15 پاسخ
با سلام. پدر بنده در سال 1386 فوت کردند.3 بردار من و مادرم وراث ایشان بودیم .ایشان داری یک باغ میوه بودند که سند آن ششدانگ اعیانی است. من به صورت قوالنامه محضری سهم برادرانم را خریدم و فقط سهم مادرم باقی ماند. حال که جدیدا مادرم فوت کرده برادرانم خواهان سهم مادر از این باغ هستند. می خواستم ببینم که این سهم چگونه محاسبه می شود.آیا فقط باید قیمت درختان و ساختمان موجود در باغ محاسبه و سهم مادر محاسبه شود؟ یا قیمت منطقه ایی باغ ؟ در ضمن درختان باغ در زمان فوت پدرم اکثرا خراب شده بودند و تقریبا تمام درختان باغ را بنده کاشته و به ثمر رسانده ام. ممنون از پاسخی که می دهید.
سلام و عرض ادب
قانونا سهم همسر متوفی از همسر بعنوان ثمنیه اعیانی شامل بهای اعیان و اشجار می باشد.و حال که مادر شما فوت کرده میتوانید با کارشناسی قیمت و بهای آنها را محاسبه و به سایر ورثه پرداخت نمایید.
سلام و تشکر از پاسخ شما.معمولا قیمت (ارزش ) کارشناسی یک درخت چگونه محاسبه می شود؟ چه کسی یا ارگانی باید این قیمت را محاسبه کند؟
سلام وقت بخیر
معمولا با تقاضای اشخاص ذینفع کارشناس شورای حل اختلاف ارزیابی میکند.
سلام پدرم سال 72 فوت کرده و مادرم94 و در سند ما قید شده شش دانگ عرصه و اعیان به استثنای ثمن بهای اعیانی و در الان که می خواهم ثمن بردارم خواهر من حاضر به اقرانامه در دفاتر نیست و حال برای پرداخت ان یک باغ که یک ساختمان مخروبه کوچک داشته و دو هزار متر باغ بوده ثمنیه چقدر حساب می شود الان ساختمان شده چگونه می توانند تخمین بزنند
سلام. اگر در فروش مال ورثه ای شامل ثمن اعیانی و …. بین ورثه اختلاف نظر بوجود بیاید باید از طریق مراجع قضایی و حل اختلاف و کارشناسی دادگستری جهت ارزیابی اقدام کرد.
سلام ، من ده سال پیش زمینی خریدم و حالا برای سند اقدام کردم متوجه شدم که در برگه وکالت محضری باستثنا ثمنیه اعیانی ذکر شده و حالا من خانه ساختم لطفا راهنمایی کنید چه باید انجام بدهم
سلام.اگر به ورثه دسترسی دارید باید از همسر متوفی یک اقرارنامه دریافت ثمنیه اعیانی بگیرید.
سلام.پدربزرگم ملکی رابنام پدرم وعمویم بصورت مشاع۳دانگ سندداده.وسال۱۳۴۵ساختمان درآن ساخته.وزمینی چسبیده به همین ملک ۵۰۰مترباسندی جداوشماره پلاک مجزاداشته بعدفوت پدربزرگ زمین ۵۰۰متربین ورثه تقسیم گردیده وتوضیحات سندورثه نوشته مثلایک سهم از۷سهم ۶دانگ یک قطعه اززمین به استثناء بهاء ثمنیه اعیانی.آیاپدربزرگم ساختمانیکه درزمین پدرم وعمویم ساخته وآنهاهرکدوم سند۳دانگ مشاع دارندآیا بقیه وراث ازآن ساختمان ارث میبرند؟
باسلام و عرض ادب پدر من از همسر اولش سه فرزند دارد بعد از مرگ همسر اولش بامادر من ازدواج کرد و در سال ۶۷ پدرم فوت کردند .در سال ۷۶ ارث پدرم تقسیم شد دو فرزند همسر اول امسال ب ای فروش سهم ارث خود نیاز به امضای مادر من دارند در سند آنها ذکر شده ثمن اعیان .
آیا آنهاباید به مادر من ثمن اعیان را پرداخت کنند؟
ارث پدر من یه خانه ۵۰۰ متری با ساختمان قدیمی بود که بعد از تقسیم پول ساختمان مبلغ ناچیزی بود که به مادرم داده شد و البته مادر من بعد از تقسیم خانه جایی برای زندگی نداشتند و در خانه من و خواهرم که بعد از فروش ارث خریدیم زندگی می‌کنند . در ضمن مهریه‌ای هم دریافت نکردند.
آیا مادر من حقی برای ثمن اعیان دارد یا خیر؟
سلام . بله در صورتی که در سند عبارت باستثنائ ثمنیه اعیانی ذکر شده باشد باید معادل یک هشتم بهائ ملک را به مادرتان بدهند و اقرارنامه دریافت ثمنیه را اخذ کنند.
با سلام قیمت کارشناسی برای تعیین قیمت اعیانی چطوری میشه منطقی نیس چون ساختمان متروکه چطور برا ثمیه ارزش گذاری میشه ممنون راهنمایی فرمایید
سلام. بر اساس قانون باید قیمت کارشناسی لحاظ بشه حتی اگر ساختمان متروکه باشه
درود بر شما…
بعداز فوت پدرم، نا مادري ما مهريه را اجرا و ملك موروثي را توقيف نموده و جلوي فروش ملك را گرفت و بعد از حدود نه ماه كشمكش در دادگاهها اكنون مطالبه خسارت تاخير تاديه و مطالبه ثمنيه اعياني تركه غير منقول نمودند،در صورتي كه ما از ١٤ سكه مهريه ١١ سكه را داده و مراحل انحصار ورثه را تكميل نموده و بعلت توقيف ملك توسط ايشان نتوانستيم الباقي مهريه و سهم الارث ايشان را بپردازيم، آيا ايشان با اخلال در فروش ملك موروثي ميتواند مطالبات ذكر شده را طلب نمايد؟
و راه جلوگيري از اين مطالبه چيست؟!
لازم بتوضيح كه دادخواست خلع يدي ايشان را براي تصرف ملك تنظيم نموده و بدليل اينكه ايشان در ملك موروثي اسكان دارند پلمب ملك انجام نگرديد…
ممنون از راهنمايي…🙏
سلام. لطفا با یک وکیل مشاوره کنید.